حذف اپ‌های ایران از اپ استور و بازتاب‌های آن؛ آیا اعتراض ها تاثیری در روند این اقدام خواهد داشت؟

همان طور که می‌دانید از چند روز پیش شرکت اپل اقدام به حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از استور خود کرده است. این اقدام مورد انتقاد و اعتراض ایرانی‌های بسیاری قرار گرفته و همچنین صدای این اعتراض مرزها را درنوردیده است. این اولین بار نیست که اقدامات تبعیض‌آمیز شرکت‌های آمریکایی مثل اپل خبرساز می‌شود و دستکم چند نمونه از این خبرها مبنی بر تجریم ایرانی‌ها در استفاده از فناوری، مربوط به شرکت اپل می‌شود.

در همین روزها بحث‌های بسیار داغی در فضای مجازی به راه افتاده و کاربران بسیاری را به موضعگیری در برابر اقدام‌های اینچنینی واداشته است. برخی از طرفداران اپل همچنان به جانبداری از برند موردعلاقه‌شان پرداخته و علت این اقدام را ناچاری اپل در تبعیت قوانین آمریکا دانسته و اظهار می‌کنند این اقدام به خاطر تجریم تبادلات مادلی با ایرانیان از جانب آمریکا بوده در صورتی که به نظر می‌رسد این مساله شامل تمامی اپ‌ها از جمله اپ‌های رایگان هم می‌شود.

برخی دیگر از کاربران ایرانی از تحریم اپل توسط ایرانیان حرف می‌زنند. آنها اعتقاد دارند وقتی یک شرکت فناوری اقدامی تبعیض‌آمیز و نژادپرستانه انجام می‌دهد و به تحقیر ملتی می‌پردازد آن هم بدون هیچ توضیح شفاف و یا اظهار تاسفی، در اینجا می‌بایستی غرور ملی ایرانیان به کمک آن‌ها آمده و با نخریدن محصولات اپل پاسخ این اقدام توهین‌آمیز آنها را بدهند. مخالفان این واکنش می‌گویند که با توجه به تعداد فروش بالای اپل، عدم خرید ایرانیان ضربه بزرگی به اپل وارد نمی‌آورد. در حالی که به طور تقریب ۶ میلیون کاربر محصولات اپل در ایران وجود دارد و البته این تحریم جدای از ضربه اقتصادی، بدون شک اتفاقی خبرساز بوده و در نمودار مربوط به رشد و سقوط سهام اپل اثرگذاری خواهد بود.

عده‌ای دیگر نیز این اقدام اپل را تصمیمی شخصی دانسته‌اند چرا که برای اپ‌های ایرانی موجود در گوگل استور چنین اتفاقی نیفتاده و شرکت گوگل چنین تحریم‌هایی را اعمال نکرده است. حقیقت آن است که در بسیاری موارد مشابه رفتار گوگل، نسبت به اپل، از جبنه‌های تبعیض‌آمیز  نژادپرستانه کمتری برخوردار بوده است. هنوز یادمان نرفته رفتار توهین‌آمیز کارمندان یک فروشگاه اپل در آمریکا با دو مشتری ایرانی را که تحت تاثیر چنین تفکراتی رخ داده است. به طور کل در انحصاری بودن شرکت اپل، که نمادی از سرمایه‌داری امروز و استعمار و استثمارِ پیامد آن، می‌تواند باشد شکی نیست. (رفتار تبعیض‌آمیز و غیرانسانی با کارکنان بومی‌ در کارخانه‌های اپل در چین را به یاد آورید.) این شرکت همواره در انجام امور تبعیض‌آمیز بر اساس سیاست‌های ناعادلانه پیش‌قدم بوده و گرچه در نهایت بسیاری از شرکت‌ها نیز به این اقدامات پیوسته‌اند اما در عین حال اپل را می‌توان سرآمدِ انحصارگرایی کاپیتالیستی در جهان فناوری دانست.

البته گوگل نیز بسیاری از سرویس‌هایش را برای ایرانی‌ها غیرفعال کرده است. اگر با آی پی ایرانی به سراغ گوگل آنالتیکز، گوگل بیزینس، دولوپرز و سرویس‌های اینچنینی بروید با پیغام دسترسی غیرمجاز مواجه خواهید شد. بسیاری از این سرویس‌ها شامل تبادلات مالی نمی‌شوند. همین توئیتر که کاربران بسیاری از ایران از آن استفاده می‌کنند در فهرست کشورهای خود ایران را به رسمیت نشناخته و جزو کشورهای جهان نمی‌شمارد. اما کاربران ایرانی زیادی از همین سرویس‌ها و یا سرویس‌های دیگر همین شرکت‌هایی که آن ها را حتی به عنوان یک ملت به رسمیت نمی‌شناسند استفاده می‌کنند. خود من وقتی متوجه شدم که در توئیتر که یک پلتفرم آزاد و رایگان است، کشور من به عنوان یک سرزمین و خود من به عنوان فردی دارای ملیت به حساب نمی‌آیم از استفاده از توئیتر امتناع کردم. اما همچنان مجبور به استفاده از سرویس‌های گوگل و … هستم.

بنابراین به نظر می‌رسد تحریم از جانب ما نیز چاره کار نباشد. چون بازنده نهایی خود ما هستیم. گروهی از کاربران نیز کمپین‌های اعتراضی را چاره کار می‌دانند. به گزارش وبسایت فناوری دیجیاتو این کاربران با استفاده از توئیتر و هشتگ «StopRemovingIranianApps» سعی کرده‌اند صدای خود را به گوش اپلی‌ها برسانند. این موضوع در رسانه‌های بزرگی همچون واشنگتن پست بازتاب داشته است اما هنوز اپل پاسخی درخور به این اعتراض‌ها نداده است.

به دنبال این اقدام اپل، تعدادی از فعالان اکوسیستم استارتاپی ایران طی یک نامه درخواست رسمی از تیم‌کوک، مدیرعامل، اپل خواسته‌اند که روند حذف اپلیکیشن‌های ایرانی را از اپ‌ استور متوقف کند. در همین راستا کمپین توقف حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از اپ استور با هشتگ StopRemovingIranianApps# در شبکه‌های اجتماعی راه افتاده است.

بیانیه شرکت اپل در پاسخ به برخی از استارتاپ‌ها و توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های ایرانی، نشان می‌دهد که این روند فعلا قرار نیست متوقف شود و احتمالا با شدت و سرعت بیشتری ادامه خواهد داشت؛ به‌طوری‌که در این بیانیه آمده است: «در راستای تحریم‌های آمریکا علیه ایران، اَپ استور اَپل نمی‌تواند برنامه‌های ایرانی مربوط به گوشی‌های آیفون را در خود جای دهد یا اقدام به توزیع آن‌ها کند. همچنین این شرکت نمی‌تواند با برنامه‌نویسان ایرانی داد و ستد داشته باشد.»

از این سو نیز مسئولان دولتی ایرانی هنوز واکنشی به اقدام اپل نشان نداده‌اند. تنها محمدجواد آذری جهرمی به کمپین توقف حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از اپ استور با هشتگ StopRemovingIranianApps# پیوسته است. وی با پیوستن، به این کمپین در توییتی بیان داشت: «‌فناوری اطلاعات باید برای بهبود زندگی انسان‌ها و راحت‌تر شدن آن به کار گرفته شود و نباید ابزاری برای تبعیض بین کشورها باشد.»

بدیهی است چنین تحریم‌هایی بیشتر دامن شهروندان ایرانی را می‌گیرد که تحت تاثیر سیاست‌های دولت‌ها از حقوق خود محروم می‌گردند. مطالبه‌ی این حقوق و اعتراض به نادیده‌گرفتن‌شان نیز امری است که خود شهروندان باید در پی آن باشند. و این مطالبه نیز تنها از راه توئیت کردن نمی‌تواند باشد. گاهی باید در راه رسیدن به حقوق شهروندی متحمل رنج و هزینه شد. وگرنه دولت‌ها مستعد نادیده گرفتن مداوم این حقوق هستند.

به گزارش خبرگزاری مهر در این زمینه نتایج یک نظرسنجی که توسط یک سایت تخصصی فناوری اطلاعات در شبکه اجتماعی توئیتر مطرح شده است، نشان می دهد که کاربران ایرانی درصورت ادامه روند تحریم اپل، با مقابله به مثل با این اقدام، موافقترند.

در این نظرسنجی این سوال مطرح شده است که « اگر اپل تمام اپلیکیشن های ایرانی را حذف کند آیا حاضر به تعویض گوشی خود و یا نخریدن محصولات اپل هستید؟».

۴۷ درصد شرکت کنندگان در این نظرسنجی اعلام کردند که با تحریم اپل موافق هستند و ۲۷ درصد کاربران نیز گفته اند که با این وضعیت کنار آمده و همچنان از محصولات اپل استفاده خواهند کرد. در این نظرسنجی ۲۶ درصد کاربران پاسخ قطعی به این سوال ندادند.