چگونه در هنگام اختلال و قطعی اینترنت، آنلاین بمانیم
پس از مرگ دلخراش #مهسا_امینی در بازداشتگاه پلیس امنیتی اخلاقی تهران بزرگ، سلسله رخدادهایی موجب شد که دوباره انگشت دولت بر روی دکمهی فیلترینگ بلغزد و پس از آن پنجه بر روی کلیت اینترنت بکشد. طبق اعلام رسمی اکنون اینستاگرام و واتس اپ هم به خیل اپلیکیشنهای محبوب فیلتر شده در ایران پیوستند و اینترنت همراه در بسیاری از شهرها به طور کلی قطع شده است. دفعه پیش، پس از حوادث آبان ۹۸، به مدت ۶ روز ایران در خاموشی یا Internet Shut Down فرو رفت و دسترسی کاربران ایرانی به اینترنت جهانی قطع شده بود.
در حوادث آبان گزارشات حاکی از زیانهای اقتصادی عظیم و غیرقابل تصوری بر کسب و کارهای دولتی و خصوصی بود و امروز نیز هر لحظه باید منتظر تکرار چنان حوادث تلخی بود. با توجه به اینکه امروزه بسیاری از سازوکارهای کشور در فضای آنلاین صورت میگیرد، قطعی اینترنت میتواند آسیبهای جبران ناپذیری بر هستی مردم باقی بگذارد. به عنوان نمونه باید به آنلاین شدن نسخههای پزشکی اشاره کرد که قطعی اینترنت دسترسی بیماران به داروهای مورد نیاز خود را مختل خواهد کرد. در این مقاله سعی میکنیم راهکارهایی که میتواند در زمان مواجهه با اختلال یا قطعی اینترنت، به کسب و کارهای آنلاین در کاستن زیانهای اقتصادی کمک کند را تشریح کنیم. سعی میکنیم این مقاله را طی روزهای آینده و حوادث آن به روز کنیم. ضمن آن که باید اشاره و تکرار کنیم قطعی اینترنت به هر بهانه را در دنیای امروز محکوم میدانیم.
راهکارهای مقابله با فیلترینگ
اینستاگرام به عنوان محبوبترین شبکه اجتماعی در ایران، بستر دهها و صدها کسب و کار است که بسیاری از آنها تنها از طریق پلتفرم این شبکه اجتماعی مشغول کسب درآمد هستند. بنابراین دسترسی به اینستاگرام برای این کسب و کارها حیاتی است. گرچه بیش از دسترسی مدیران کسب و کار، دسترسی مشتریان آنها به این شبکه اجتماعی محل اهمیت است.
با توجه به اختلال در اینترنت و قطع شبکه اجتماعی اینستاگرام و پیغامرسان واتس اپ و همچنین امکان وقوع قطعی کامل در اینترنت بینالملل، داشتن آمادگی برای افراد شاغل در حوزه وب و کسب و کارهای آنلاین ضروری به نظر میرسد.
از آنجا که چنین شرایطی قابل پیشبینی و مدیریت نبوده و کسی نمیداند قطعی یا اختلال و یا فیلترینگ تا چه زمانی ادامه مییابد (به عنوان مثال فیلتر شدن موقتی تلگرام به شکل دایمی درآمد) بنابراین ممکن است صدمات و آسیبهای اقتصادی قابل توجهی برای کسب و کارها به همراه داشته باشد.
در اینجا ابتدا به راهکارهایی برای زمان فیلترینگ و مسدودی برنامهها و اختلال اشاره میکنیم. برای این مشکل (دسترسی به اینستاگرام و واتس اپ) میتوانید از مرورگر تور استفاده کنید و نسخه وب این برنامهها را در آن اجرا کنید.
یک – مرورگر تور یک نرمافزار آزاد و متن باز است که تمرکزش بر حفظ امنیت و حریم خصوصی است و میتواند محدودیتهای اینترنتی را دور بزند. تور مجموعهای از شبکههای و پروکسیها توسط خود کاربران در سراسر دنیا ایجاد میکند تا از طریق تونلهای چندلایه امکان دسترسی به اینترنت آزاد را برای همگان فراهم کند.
مرورگر تور را از سایت رسمی دانلود کنید. پس از نصب و اجرا باید مدتی منتظر بمانید که تور به شبکه خود متصل شود.
سپس برای دسترسی به اینستاگرام وارد سایت اینستاگرام شده و لاگین کنید. حالا وب اپ اینستاگرام در اختیار شماست و خوشبختانه از چند وقت پیش امکان ارسال پست نیز در اپلیکیشن تحت وب این شبکه اجتماعی فراهم شده و شما تقریبا به تمام امکانات اپلیکیشن دسترسی خواهید داشت.
برای دسترسی به واتس اپ نیز وارد این لینک شده و لاگین کنید. بدین ترتیب به پیامرسان واتس اپ و تمام چتهای خود دسترسی خواهید داشت.
دو – راه دیگر استفاده از مرورگر اپراست. مرورگر اپرا دارای نسخهای از اپلیکیشنهای فیسبوک، اینستاگرام، واتس اپ، تلگرام و .. است که از طریق سایدبار خود مرورگر قابل دسترسی است و دیگر نیازی به مراجعه به سایت ندارید و مانند گوشی خود به این اپها دسترسی خواهید داشت. اما برای عبور از فیلتر در مرورگر اپرا، یک وی پی ان داخلی وجود دارد که در گوشه سمت چپ آدرس بار مرورگر مشاهده میکنید (از بخش تنظیمات باید آن را فعال کنید). روی آن کلیک کنید تا روشن شود. اگر چراغ به رنگ سبز درآمد شما متصل شدید. اما مدتی است که وی پی ان داخلی اپرا، در داخل ایران به درستی متصل نمیشود. برای رفع این مشکل باید به بخش اکستنشنهای مرورگر رفته و یک وی پی ان بر روی آن نصب کنید.
سه – راهکار سوم استفاده از افزونههای مرورگرهای کروم و فایرفاکس است. در مارکت افزونههای این مرورگرها دهها وی پی ان وجود دارد که میتوانید آنها را امتحان کنید. دو نمونه از افزونههایی که در این شرایط ما توانستهایم از آنها استفاده کنیم یکی Hoxx و دیگری VeePN است.
تغییر DNS
راهکار دیگری که برای رفع تحریم یا فیلترینگ گاهی میتواند کارساز باشد استفاده از تغییر DNS است. این راهکار برای زمانی است که کل شبکهی شما تحت تاثیر فیلترینگ قرار گرفته باشد و از برخی جهات بهتر از vpn است. مثلا باعث افت سرعت اینترنت نمیشود و امنیت بیشتری دارد. استفاده از dns باعث میشود که ارتباطات شما از همان ابتدا از طریق یک سرور خارجی پردازش شود. مثلا درخواست شما برای جستجو در گوگل ابتدا به آن سرور رفته و سپس به گوگل ارسال میشود. شما هم میتوانید DNS را در کامپیوتر و هم از طریق مودم روتر خود تغییر دهید. با جستجو میتوانید روش تغییر dns در سیستمهای مختلف را بیاموزید. اما برخی از dnsهای امن و قدرتمند و معتبر:
گوگل:
۸.۸.۸.۸
۸.۸.۴.۴
Cloudflare:
۱.۱.۱.۱
۱.۰.۰.۱
OPen Dns:
۲۰۸.۶۷.۲۲۲.۲۲۲
۲۰۸.۶۷.۲۲۰.۲۲۰
راهکارها در زمان قطعی کامل اینترنت جهانی
و اما میرسیم به زمانی که دیگر شیر آب را از فلکه کامل ببندند. یعنی قطعی اینترنت. منظور ما از قطعی در اینجا قطعی اینترنت بین الملل و برقراری ارتباطات تنها از طریق بستر اینترانت داخلی که به اینترنت ملی نیز تعبیر میشود است.
برای ارتباط و دورکاری و مواردی مثل این میتوانید از اپهایی مثل Element یا Session استفاده کنید. البته این اپلیکیشنها مورد آزمایش ما قرار نگرفته و استفاده از این اپلیکیشنها و موفقیت آنها به میزان استفاده از آن بستگی دارد.
مثلا پیامرسان Session میتواند به عنوان یک گزینهی مطمئن برای ارسال و دریافت پیامها مورد استفاده قرار گیرد. این پیامرسان امن با سیستم رمزگذاری سرتاسری، مجموعهای از اطلاعات حساس و مهم فایلها (فرادادهها) را از بین میبرد و برای افرادی طراحی شده که برای حفظ حریم خصوصی و آزادی خود در برابر هر نوع نظارت و کنترلی، اهمیت ویژهای قائلاند.
فواید و خصوصیات مثبت:
- احتیاجی به شماره تلفن ندارد.
- برای ایجاد یک حساب کاربری در Session هیچگونه احراز هویت و شناسایی لازم نیست.
- این اپلیکیشن متنباز است.
- سیستم کدگذاری و کدهای مخصوص Session پنهان نیستند و در دسترس همگان قرار گرفته تا هر کس بتواند این کدها را مشاهده و بررسی کند و حسابرسی شفاف روی آن صورت پذیرد.
- اپلیکیشن Session دادهها را جمعآوری نمیکند، بنابراین اطلاعاتی برای دزدیدن یا لو رفتن در این پیامرسان وجود ندارد.
همچنین اپلیکیشن Element یک پیامرسان همهکاره و مطمئن برای گفتگو در یک گروه، میان دوستان یا سازمانها و نهادها. تحت کنترل خودتان است، برابر چشمان کنجکاو که دنبال دادههای شما هستند و پیامهای تبلیغاتی امن است. از طریق شبکه ماتریکسیِ جهانیِ آزاد (Global Matrix network) و رمزنگاری سرتاسری مناسبی که دارد به راحتی با هرکس صحبت کنید.
از همه مهمتر اینکه ELEMENT یک اپلیکیشن متن باز است، روی شبکه ماتریکسی (شبکهای که برای ارتباط بهتر اپلیکیشنهای مختلف و استفاده از آنها در یک ساختار بههم پیوسته ایجاد شد) ساخته شده و به تمام دیگر اپلیکیشنهای مبتنی بر سیستم ماتریکس متصل می شود و قابلیت ایجاد پل (Bridge) را دارد. شما میتوانید همچنان با استفاده از «المنت» با خانواده و دوستان خود در دیگر اپلیکیشنها مکالمه می کنید
در ادامه سعی میکنیم راهکارهای دیگری نیز معرفی کنیم.