شرح کارکرد و نحوه محاسبه کمیسیون در پلن‌های بازاریابی شبکه‌ای
یکی از روش‌های مدرن و کارآمد در بازاریابی آنلاین، سیستم همکاری در فروش است که اکنون بسیاری از شرکت‌ها، فروشگاه‌ها و تولیدکنندگان محصول در دنیا از آن برای افزایش فروش خود استفاده می‌کنند. سیستم همکاری در فروش در واقع امکان سود دو طرفه را برای هر دو سمت قرارداد فراهم میکند. بازاریاب مشتری را به فروشگاه معرفی کرده و به ازای خرید مشتری، پورسانت دریافت میکند. در این حالت هم بازاریاب و هم فروشگاه به ازای هر معامله سود می‌برند.
با رشد این سیستم، متدهایی ابداع شد که از آن به بازاریابی شبکه‌ای یاد میشود. بازاریابی شبکه‌ای برای ایجاد رشد بیشتر و به تبع آن سود و فروش بیشتر برای شرکت و همچنین ترغیب بازاریابان به فعالیت بیشتر ایجاد شده است. به مرور زمان بازاریابی شبکه‌ای نیز متدهای مختلفی در داخل خود ایجاد کرد که چند متد آن متداول‌تر از بقیه است.
مدیران سایت‌های وردپرسی در ایران، همواره به دنبال ابزاری بودند که بتوانند این سیستم را به طور کامل در سایت‌های خود ایجاد کنند. پس از انتشار افزونه همکاری در فروش در سایت فرشمی که از سه متد متداول بازاریابی شبکه‌ای (و البته قابلیت‌های بسیار دیگر) پشتیبانی می‌کرد، استقبال از این افزونه به مرور زمان به طرز چشمگیری افزایش یافت. این افزونه از سه متد ماتریکس اجباری، یونیلول و باینری پشتیبانی میکند. اما چالشی که مدیران فروشگاه آنلاین با آن مواجه بودند مزایا و معایب هر کدام از این پلن‌ها و انتخاب مناسب‌ترین متد برای کسب و کار خود و همچنین نحوه کمیسیون‌دهی و کارکرد سیستم در کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت بوده است. چالش دیگر نیز پیچیده بودن نحوه پیاده‌سازی سناریوهای مربوط به هر کدام از طرح‌های بازاریابی شبکه‌ای است.
در این مقاله سعی می‌کنیم برای رفع این چالش‌ها، علاوه بر معرفی مزایا و معایب این پلن‌ها، نحوه راه‌اندازی و پیاده‌سازی سناریوهای مختلف بازاریابی شبکه‌ای با افزونه همکاری در فروش Ultimate Affiliate Pro را شرح دهیم.
متد باینری یا دودویی
این پلن بیشترین شباهت را به ساختار شرکت‌های هرمی دارد و بنابراین چالش‌انگیزترین پلن به شمار می‌رود. بسیاری اعتقاد دارند این پلن یک روش سودجویانه برای بهره‌کشی بیش از حد از بازاریاب‌هاست در عین اینکه به ازای افزایش کار، سود کمتری دریافت می‌کنند. اما پلن باینری چگونه عمل میکند:
در پلن درآمدزایی باینری هر بازاریاب می بایست اقدام به عضوگیری 2نفر نماید که همین امر به صورت بالقوه می تواند موجب گسترش سریع شبکه در مدت زمان نسبتا کمی شود.
در این نوع از طرح درآمدی هر نفر در کل دو دست دارد و اسم این پلن هم از همین جا آمده است.اما از طرف دیگر محدودیتی برای عمق وجود ندارد.در واقع پلن باینری از این لحاظ برعکس پلن یونی لول است.در یونی لول عمق محدود است ولی عرض نامحدود.
به دلیل نامحدود بودن عمق و محدود بودن عرض، پلن باینری کاملا بر اساس حجم فروش پورسانت میدهد و لول ها تاثیری در محاسبه پلن ندارند.یعنی فروش در هر لولی اتفاق بیفتد از آن پورسانت دریافت میشود.
در خط اول (ورودی مستقیم) پلن بازاریابی شبکه ای باینری؛ دو دست (شاخه) چپ و راست وجود دارد. با این حال اگر عضوگیری بیش از دو نفر باشد، این افراد به سطحی غیر از سطح اول افزوده می شوند . این نحوه ی افزوده شدن عضو جدید؛ صرفنظر از اینکه چه کسی عضوگیری را انجام داده است؛ قدرت را بین دست (شاخه) زیرمجموعه پخش میکند.
گرفتن پورسانت در ساختار باینری، علاوه بر تعداد اعضای زیر مجموعه فرد، به تعادل قرار گرفتن آنان نیز بستگی دارد، یعنی برای گرفتن هر پورسانت فرد باید تعداد افراد معینی (مثلا ۳ نفر) در سمت چپ زیر مجموعه خود و به همین تعداد افراد در سمت راست زیرمجموعه خود داشته باشد. از آنجا که توانایی اعضاء در جذب افراد به شبکه متفاوت است در بسیاری از موارد چنین تعادلی برقرار نمی شود و در نتیجه کسانی که دارای تعداد افراد زیر مجموعه متفاوتی در دو سمت خود هستند و پورسانت خود را تنها بر حسب تعداد مشترک دریافت می کنند و در ازاء افراد غیر مشترک پورسانتی به آنان پرداخت نمی شود.بنا براین روشن است که این عدم تعادل یکی از منابع مهم کسب درآمد شرکت ها با ساختار باینری است .
شرکت های بازاریابی چندسطحی باینری اغلب از چندین طرح پاداش برای ایجاد انگیزه و فعالیت در تیم استفاده می کنند. همانطور که قبلا بدان اشاره شد؛ اکثر شرکت هایی که فروش مستقیم نوع باینری ارائه می دهند؛ پورسانت را بر اساس شاخه ی ضعیفتر محاسبه و پرداخت می کنند. برخی از شرکت ها ممکن است گزینه ی carry-forward را برای انتقال فروش بیشتر به دوره پورسانت بعد را دارا باشند. برای افزایش ثبات سیستم بازاریابی شبکه ای باینری، شرکت ها ممکن است تا مبلغ پرداختی را تا میزان معینی محدود کنند که به آن سقف درآمدی می‌گویند.
در این طرح، هر شرکت ممکن است قواعد مختلفی را برای پورسانت‌دهی طرح کند و امروزه سناریوهای مختلفی توسط فروشگاه های مختلف برای این پلن استفاده میشود. در حالت متداول‌تر تا زمانی که تعادل میان دو بازو و یا تعداد بازوهای سمت چپ و راست یک بازاریاب برقرار نگردد، پورسانت‌ها به او پرداخت نمی‌شود. همچنین برخی شرکت‌ها بر اساس درآمد دست کوچک‌تر یا ضعیفتر پورسانت می‌دهند. همچنین در این طرح ممکن است به ازای ثبت نام زیرشاخه‌ها نیز پاداشی برای شاخه بالاتر در نظر گرفته شود که این پاداش‌ها نیز بر اساس قواعد پلن پرداخت می‌گردد.
از معایب این پلن می‌تواند به این نکته اشاره کرد که پس از مدتی تمام فعالیت‌ها بر روی عضوگیری متمرکز می‌گردد و از مهم‌ترین رکن درآمدزایی یک شرکت که خرده‌فروشی است ممانعت به عمل می‌آید. به قول یکی از کارشناسان مارکتینگ: اصل تعادل، چه بخواهیم قبول کنیم و چه نه، نتیجه اش این می شود که در برخی جاها در ازای کار سخت مزدی دریافت نمی کنید.
نحوه محاسبه کمیسیون در پلن باینری
در افزونه به بخش افزودنی‌ها > MLM مراجعه کنید و پس از فعال کردن ماژول، متد را بر روی باینری قرار دهید. حال شما می‌توانید تعداد سطح و عمق را تعیین کنید.
اگر شما می‌خواهید که تعادل یک به یک برقرار شود تعداد سطح را باید بر روی یک قرار دهید. در این صورت هر بازاریاب می‌تواند یک جفت زیرشاخه داشته باشد و نفر سومی که به سیستم وارد کند در زیر یکی از زیرمجموعه‌ها (مثلا سمت چپ) قرار می‌گیرد. اگر شما سطح را بر روی ۲ قرار دهید آن وقت هر بازاریاب دو زوج، یعنی دو بازوی سمت چپ و دو بازوی سمت راست می‌تواند داشته باشد و نفر پنجم، به پایین یکی از زیرشاخه‌ها منتقل میشود.
کمیسیون مستقیم چیست: وقتی یک مشتری/خریدار بر اساس ارجاع یک بازاریاب/معرف وارد سایت شده و خرید انجام دهد، پورسانتی که از این خرید به بازاریاب/معرف مستقیم این خریدار می‌رسد کمیسیون مستقیم نامیده میشود.
نکته‌ای که باید توجه داشته باشید این است که سیستم پیشفرض افزونه بر اساس رتبه‌ها عمل میکند. مثلا اگر شما یک رتبه پایه داشته باشید که کمیسیون آن بر روی ۲۰ درصد تنظیم شده، هر خریدی که در سیستم انجام شود ۲۰٪ کمیسیون به بازاریاب مستقیم تعلق می‌گیرد. (همچنین شما می‌توانید برای هر محصول یا دسته محصول نیز کمیسیون در نظر بگیرید که آن وقت جایگزین مقدار رتبه میشود یعنی این کمیسیون محصول به عنوان کمیسیون مستقیم محاسبه میشود). تمام تقسیم سهام بر مبنای شبکه MLM بر اساس این مبلغ انجام میشود.
کمیسیون در بازاریابی شبکه‌ای توسط افزونه چگونه تقسیم میشود:*
به عنوان مثال حمید که توسط محمد به سایت وارد شده یک خرید ۱۰۰ هزار تومانی انجام میدهد. محمد ۲۰ هزار تومان کمیسیون (۲۰٪) دریافت میکند. حال محمد دارای سه سرشاخه هست:
سطح اول: کریم
سطح دوم: بابک
سطح سوم: نادر
کمیسیون سطوح هم به این شکل تعیین شده: سطح اول: ۱۵٪، سطح دو: ۱۲٪ و سطح سوم: ۸٪ و …
وقتی شما در تنظیمات MLM افزونه تعداد سطوح (عمق) را انتخاب می‌کنید به همان میزان سطح ایجاد شده و می‌بایست کمیسیون هر سطح را تعیین کنید. یعنی اگر تعداد سطوح عمق ماتریس شبکه را ۱۰ تعیین کرده باشید باید از سطح اول تا سطح دهم را به همین ترتیب بالا کمیسیون تعیین کنید. حالا برگردیم به مثال. در مثال ما درخت MLM به شکل زیر است:
نادر
\ /
بابک مریم
|
کریم
|
محمد
تقسیم سهام برای خرید ذکر شده (برای مبلغ ۲۰ هزار تومان کمیسون) به این شکل صورت می‌گیرد. کریم ۱۵٪ مبلغ یعنی ۳۵۰۰ تومان دریافت میکند. بابک ۲۴۰۰ تومان دریافت میکند یعنی ۱۲٪ و نادر هم ۱۶۰۰ تومان یعنی ۸٪. باقی مبلغ مانده یعنی ۹۵۰۰ تومان به محمد می‌رسد.
تنظیم سهام شبکه در پلن باینری
حال برگردیم به سیستم پلن باینری. در سیستم باینری می‌بایست کریم، بابک و نادر هر کدام دو نفر در زیرمجموعه خود داشته باشند تا کمیسیون‌های خود را بتوانند دریافت کنند. مثلا تصور کنید کریم و نادر دو نفر زیرمجموعه دارند اما بابک تنها یک زیرمجموعه دارد. در این صورت به جز محمد فقط کریم می‌تواند کمیسیون خود را برداشت کند.
البته تمام این‌ها به قوانینی برمی‌گردد که شما به عنوان مدیر کسب و کار تعیین می‌کنید. اما چگونه می‌بایست این قوانین را از طریق افزونه مدیریت کرد. اگر شما سناریوی پیچیده‌ای برای پلن باینری خود در نظر گرفته باشید می‌بایست خودتان آن را نظارت و مدیریت کنید. مثلا اگر پرداخت کمیسیون را منوط به تعادل در تمام سرشاخه‌ها کرده باشید، باید از بخش تنظیمات عمومی، گزینه تایید نشدن خودکار تمام ارجاع‌ها را تیک بزنید تا ارجاع‌ها به صورت دستی توسط شما تایید شوند. (در این صورت فقط ارجاع‌ها/پاداش‌هایی که توسط شما تایید شوند قابل برداشت توسط بازاریاب خواهند بود). حال شما می‌توانید وقتی خریدی اتفاق افتاد تنها ارجاع‌هایی را تایید کنید که شرایط تعیین شده توسط شما را احراز کرده باشد. مثلا در مورد خرید بالا فقط ارجاع‌های مربوط به محمد و کریم را تایید کنید. در این صورت زمانی که بابک هم توانست دو زیرمجموعه خود را وارد سیستم کند آن وقت باید تمام ارجاع‌های مربوط به بابک و بالادستی او را تایید کنید.
بنابراین با توجه به سناریوهای مختلفی که برای پلن باینری وجود دارد شما می‌توانید در هنگام پرداخت یا تایید این موارد را پیاده کنید. سیستم به صورت خودکار در زمانی که شما محدودیت یک زوج برای زیرمجموعه تعیین کرده باشید، زیرشاخه سوم هر بازاریاب را به زیر زیرمجموعه سمت چپ انتقال میدهد. بنابراین به صورت خودکار سیستم تعادل توسط افزونه تنظیم می‌گردد.
همچنین شما از بخش افزودنی‌ها > ارجاع ثبت نام، با فعال کردن این بخش می‌توانید برای ثبت نام هر رتبه نیز پاداش تعیین کنید. برای پلن باینری تنها در صورتی پاداش ثبت نام را تایید می‌کنید که بازاریاب/معرف، دو زیرمجموعه داشته باشد.
علاوه بر این با استفاده از ماژول پرداخت برای بازاریاب شدن در بخش افزودنی‌ها، شما می‌توانید برای ثبت پلن بازاریابی مبلفی دریافت کنید. برای این کار می‌بایست در ووکامرس یک محصول با نام پلن ثبت نام بازاریاب تعریف کنید و قیمت آن را تعیین کنید و در ماژول پرداخت برای بازاریاب شدن، در بخش تنظیمات، آن محصول را انتخاب کنید. پس از این کار هر کاربر برای اینکه در سیستم بازاریابی ثبت نام شود می‌بایست مبلغ مورد نظر را پرداخت کند و پس از تکمیل پرداخت به صورت خودکار وارد سیستم/شبکه خواهد شد.
برای تعیین حداکثر مبلغ پورسانت، از بخش افزودنی‌ها > حداکثر مبلغ، می‌توانید برای هر رتبه یک حداکثر مبلغ تعیین کنید تا زمانی که مبلغ پاداش فراتر از آن رفت، دیگر محاسبه نگردد. مثلا اگر حداکثر مبلغ را برای رتبه پایه بر روی ۲ میلیون تومان قرار دهید، اگر شخصی ۲ میلیون و ۲۰۰ تومان پاداش/درآمد کسب کرده باشد همان مبلغ ۲ میلیون تومان برایش منظور میشود. در این قسمت شما می‌توانید یک حداکثر مبلغ به صورت پیشفرض نیز تعیین کنید تا فارغ از رتبه، برای کل سیستم اعمال گردد.
متد ماتریکس اجباری
در این متد شما می‌توانید به تعداد دلخواه سطح و عمق برای شبکه تعیین کنید. در این مورد هیچ محدودیتی وجود ندارد و کمیسیون نیز میان سرشاخه‌ها برحسب مقداری که برای هر سطح تعیین کرده‌اید تقسیم میشود. این روش متداول‌ترین متد و برترین روش برای بازاریابی شبکه‌ای است که شرکت‌های زیادی در جهان از آن استفاده می‌کنند.
محاسبه کمیسیون در این متد مانند مثال بالا انجام می‌گیرد و دیگر محدودیت‌های پلن باینری در آن وجود ندارد. برای مشاهده نحوه کمیسیون دهی در این متد به بخش بالایی که با ستاره مشخص شده مراجعه کنید.
در این متد نیز شما می‌توانید رتبه‌های مختلف تعیین کرده و میزان کمیسیون مستقیم برای هر رتبه را تعیین کنید. همچنین امکان تعیین کمسیون مستقیم برای هر محصول یا دسته محصول یا کل محصولات نیز وجود دارد.
نحوه تعیین کمیسیون مستقیم برای محصولات
همان طور که گفتیم برای تعیین کمیسیون مستقیم برای بازاریاب‌ها باید یک رتبه جدید از بخش رتبه‌ها ایجاد کرده و میزان کمیسیون آن را تعیین کنید. اولین رتبه‌ای که ایجاد می‌کنید به عنوان رتبه پیشفرض سیستم در نظر گرفته شده و به طور کلی کمیسیون هر ارجاع بر مبنای آن محاسبه میشود. اما این میزان کمیسیون می‌تواند با تنظیمات دیگری جایگزین شود.
فلسفه وجود رتبه‌ها برای ترغیب بازاریاب‌ها برای فعالیت بیشتر است. به جز رتبه پایه، شما می‌توانید رتبه دیگری مثلا با عنوان حرفه‌ای ایجاد کنید و تعیین کنید مثلا اگر بازاریاب به میزان فروش یا درآمد خاصی رسید کمیسیون ارجاع برای او افزایش یافته و یا حتی پاداشی دریافت کند. به همین ترتیب می‌توانید رتبه‌های بالاتر هم ایجاد کنید
یکی از روش‌هایی که می‌تواند جایگزین حالت پیشفرض برای کمیسیون مستقیم شود، تعیین کمیسیون برای محصولات است. شما می‌خواهید برای فروش بیشتر یک محصول، کمیسیون بالاتری برای آن در نظر بگیرید. برای این کار می‌بایست به صفحه ویرایش محصول رفته و در بخش اطلاعات محصول، میزان کمیسیون مستقیم آن را تعیین کنید. این میزان، جایگزین کمیسیونی که در رتبه تعیین کردید میشود.
یا مثلا شما می‌خواهید کلیه موبایل‌ها را شامل کمیسیون بالاتری نسبت به دیگر محصولات کنید. برای این کار به بخش محصولات > دسته محصول می‌روید و از بین دسته‌های محصول، دسته موبایل را انتخاب می‌کنید. در قسمت ویرایش دسته، می‌توانید میزان کمیسیون را به راحتی تعیین کنید تا جایگزین کمیسیون پیشفرض شود.
علاوه بر این راه، شما می‌توانید با مراجعه به بخش پیشنهادات، به سادگی برای هر محصول یا محصولات یا دسته محصول، یک کمیسیون مجزا تعیین کنید
